Wat is een sociale onderneming?
De eerste keer dat ik de term ‘sociale onderneming’ hoorde, was tijdens een college-seminar. Casestudy na casestudy onderzochten we succesvolle sociale ondernemers die een schaalbaar verschil maakten in het leven van anderen. Hun impact werd mogelijk gemaakt dankzij de nadruk die sociale ondernemingen leggen op financiële duurzaamheid, in tegenstelling tot non-profitorganisaties die ik had zien mislukken zonder voldoende financiering.
Binnen een paar weken had ik er heel veel zin in om van sociaal ondernemerschap mijn beroep te maken, waarbij ik mijn passie voor sociale impact en ondernemerschap combineerde. Ik ging zoveel van het vak houden dat ik uiteindelijk een masterdiploma in sociaal ondernemerschap volgde en jaren later zelfs dezelfde klas lesgaf aan mijn alma mater.
“Een sociale onderneming is een zaakgedreven onderneming die sociale doelstellingen nastreeft en het algemeen belang dient.”
Simpel gezegd, een sociale onderneming is dat wel een oorzaakgedreven onderneming die sociale doelstellingen verbetert en het algemeen welzijn dient. Modellen voor sociale ondernemingen zijn een slimme, slimme manier om het beste van traditionele non-profitorganisaties en traditionele bedrijven te combineren.
Greyston Bakery is bijvoorbeeld een bedrijf met winstoogmerk met een open aanwervingsbeleid, waarbij vaak voormalige gedetineerden in dienst zijn. De opbrengst van deze gecertificeerde B Corp ondersteunt haar zusterstichting, Greyston, en investeert weer in de lokale gemeenschap. (Bovendien maakt het de brownies voor Ben & Jerry’s – waar moet je niet van houden?)
Hoewel de terminologie nieuwer is, begon het concept van sociale ondernemingen met ’cause marketing’ in de jaren zeventig, voornamelijk in de Verenigde Staten (hoewel er daarvoor veel vergelijkbare bedrijfsmodellen bestonden). Tegenwoordig zijn enkele van de meest bekende sociale ondernemers Muhammad Yunus van Grameen Bank en Jacqueline Novogratz van Acumen, een sociale onderneming die zich inzet voor het uitroeien van wereldwijde armoede, hoewel het veld snel groeit en diversifieert.
In tegenstelling tot de meeste non-profitorganisaties die afhankelijk zijn van subsidies en donaties, omarmen sociale ondernemingen financiële steun en winstkansen om meer duurzame inkomsten te genereren. Een succesvolle sociale onderneming balanceert tussen het handhaven van de sociale missie van haar organisatie en het maximaliseren van de productiviteit van haar zakelijke onderneming om duurzaamheid te waarborgen.
“Een succesvolle sociale onderneming balanceert tussen het handhaven van de sociale missie van haar organisatie en het maximaliseren van de productiviteit van haar zakelijke onderneming om duurzaamheid te waarborgen.”
Bovendien herinvesteert een sociale onderneming, zoals Grameen, de winst in haar missie in plaats van winst te delen met aandeelhouders. Sommige creëren werkgelegenheid voor mensen in nood of maken schoon water toegankelijker. En terwijl het er veel zijn ethisch Bedrijven die zich richten op verantwoorde inkoop, veilige en eerlijke werkomstandigheden en milieuvriendelijke productie, gaan sociale ondernemingen een stap verder om “impact” te maken op de bottom line.
Sociaal ondernemen is echter niet zonder kritiek. Omdat ‘sociale onderneming’ eerder een paradigma is dan een juridische structuur, is het begrip ervan een beetje troebel en kan de algehele impact van een entiteit moeilijk te kwalificeren of te kwantificeren zijn. Samen met het feit dat ‘impact’ een langetermijndoelstelling is, staan sociale ondernemingen voor de uitdaging hoe ze dergelijke resultaten kunnen meten. Critici vragen zich vaak af of dit soort ondernemingen met winstoogmerk wel bestaan Echt sociale waarde creëren – hoe kunnen we PR-maatregelen en greenwashing onderscheiden van tastbare verandering?
Hoewel dit gegronde kritiek is die duidelijke antwoorden verdient, wordt het sociale ondernemingsmodel grotendeels geprezen om zijn wijdverbreide aanpassingsvermogen in de sectoren met winstoogmerk, non-profitorganisaties en de overheid. Naarmate de beweging groeit, kijken we vooruit om te zien hoe sociale ondernemingen zich verder kunnen ontwikkelen om een diepe, blijvende impact te maken.
Hoe kan een sociale onderneming eruit zien? 3 soorten & voorbeelden
Gezien de brede definitie, erkent de Social Enterprise Alliance, een toonaangevende organisatie in de ruimte, drie hoofdmodellen voor sociale ondernemingen: kansen op werk, donaties terug en transformerende producten of diensten.
-
Gelegenheid Werkgelegenheid: Zoals de naam al doet vermoeden, heeft dit model mensen in dienst die anders aanzienlijke belemmeringen zouden hebben voor traditioneel werk; dit kunnen daklozen zijn, alleenstaande moeders die werk nodig hebben, of vrouwelijke ambachtslieden op het platteland in Ethiopië en India – zoals te zien bij ABLE.
-
Doneer terug: Als je hebt gehoord van de eerdere “één voor één”-mantra van TOMS, ben je waarschijnlijk bekend met dit model, dat iets teruggeeft aan mensen in nood. STATE Bags geeft bijvoorbeeld bij elke bestelling iets terug door een gevulde rugzak te doneren aan kinderen in de VS
-
Transformatieve producten of diensten: Deze bedrijven, ook wel het “Innovatiemodel” genoemd, voorzien in een sociale behoefte met een product dat een positieve invloed heeft op de planeet. Een goed voorbeeld is d.light, een organisatie die zonneverlichting naar miljoenen mensen in 70 landen brengt.
En vergeet niet dat het idee van sociale onderneming, met verschillende juridische en inkomstenstructuren, niet zozeer een label is als wel een spectrum – een dat iedereen kan er een onderdeel van zijn.
Zoals Seth Godin, auteur en ondernemer, met ons deelt: “Wij allemaal, welke baan of welk project we ook aannemen, doen iets om de cultuur te veranderen. De maatschappelijke impact, positief of negatief, is onze keuze. Het blijkt dat we allemaal sociale ondernemers zijn. Het is gewoon zo dat sommige mensen ervoor kiezen om een grotere (en betere) impact te maken dan anderen.”
“We doen allemaal iets om de cultuur te veranderen, welke baan of welk project we ook aannemen. De maatschappelijke impact, positief of negatief, is onze keuze.”
Ga voor meer informatie over sociale ondernemingen naar de Social Enterprise Alliance, Harvard Business Review en Ashoka.org, die fellowship en netwerken aanbieden.
Henah Velez (zij/haar) is redacteur bij The Good Trade. Ze heeft een master in sociaal ondernemerschap en is een trotse Rutgers-afgestudeerde. Oorspronkelijk uit NJ, woont Henah nu in Santa Barbara, CA, waar ze graag klein winkelt, rondhangt met haar huisdieren of reist. Zeg hoi Instagram!